Dla zmysłów #15

April 3, 2022

Cały świat zwrócił się w kierunku Ukrainy. Marina Abramović zdecydowała się powtórzyć swój chyba najsłynniejszy i nabardziej poruszający performance z 2010 roku, The Artist is Present, w ramach którego dzieliła chwilę ciszy z przypadkowymi osobami, które usiadły naprzeciwko niej przy stole w nowojorskim MoMA. Wystawiła na aukcję możliwość dzielenia z nią tych momentów, tym razem w Sean Kelly Gallery (oraz bycia sfotografowanym przez Marco Anellego, który uwiecznił wszystkich uczestników projektu 12 lat temu), a cały dochód zostanie przekazany na pomoc humanitarną dla Ukrainy.

Żyjemy obecnie w świecie, w którym możemy co najwyżej szukać skrawków normalności - a i tak jesteśmy szczęściarzami, nie nas bezpośrednio dotykają okrucieństwa wojny. Jako że w minionym miesiącu sytuacja na świecie rzucała cień na wszystkie pola mojego funkcjonowania, chciałabym rzucić trochę światła na twórczość ukraińskich artystów i projektantów.

Zdjęcie: Yevhenii Avramenko

Dla oczu

Na to niezwykłe wnętrze, które wydaje się tworzyć wokół domownika ciasny, ciepły kokon, trafiłam przez wywiad z jego właścicielką - młodą ukraińską projektantką mody i działaczką charytatywną, Katyą Bakhirką. Opowiadała w nim o swojej ulubionej fotografii (to piękny, czarno-biały pejzaż autorstwa Michaela Kenny’ego), o tym jak inspiruje ją do działania i pozwala odnaleźć spokój. Pokazała to zdjęcie na tle swojego kijowkiego mieszkania, które zostało zaprojektowane przez Olgę Fradinę, ukraińską graficzkę i architektkę wnętrz. Wstrząsający jest kontrast między subtelnymi, bardzo zmysłowymi i ciepłymi projektami Olgi (także jej grafikami i ceramiką) a treściami, które pojawiają się w jej mediach społecznościowych w ostatnich tygodniach - relacjami ze schronów, pokazywaniu warunków, w jakich zmuszeni są bytować mieszkańcy Kijowa, informacjami o tym, że wnętrza przez nią zaprojektowane, zostały zrównane z ziemią podczas bombardowań.

Zdjęcie: Yevhenii Avramenko

Dla uszu

Nie ma chyba ostatnio źródła, które tak przekrojowo, ale i przystępnie omawiałoby sytuację w Ukrainie, a także jej konsekwencje dla reszty świata. Gorąco polecam podcast Ośrodka Studiów Wschodnich - większość materiałów jest na tyle krótka, że laik bez problemu przyswoi taką dawkę w całości, ale zawsze merytoryczna i rzetelna. Bardzo ciekawe są także treści na youtubowym kanale, oraz oczywiście bieżące analizy publikowane na ich stronie.

Dla serca

Ilex Photo to prestiżowa włoska galeria fotograficzna, która działa w Rzymie od 2008 roku i reprezentowała legendy światowej fotografii, m. in. Vivian Maier, o której pisałam pod koniec zeszłego roku. Kilka dni temu we współpracy z 26 ukraińskimi fotografami uruchomiła charytatywną aukcję zdjęć ukraińskich fotografów, która potrwa do 6 kwietnia. Selekcja obejmuje zdjęcia twórców uznawanych za legendy ukraińskiej fotografii, jak również współczesnych artystów. Celem aukcji jest zebranie funduszy na pomoc dla Ukrainy (całkowity dochód z aukcji zostanie przekazany na konto ukraińskiej armii), podniesienie świadomości na temat ukraińskiej kultury na zachodzie Europy oraz wsparcie lokalnych artystów poprzez ich promocję.

Igor Chekachkov

Yurko Dyachyshyn

Oksana Parafeniuk

Alina Smutko

Evgeniy Pavlov

Mikhail Palinchak

Yuri Rupin

Dla ciała

Trudno nie strywializować tej kategorii, ale ciało pięknie wpisuje się moim zdaniem w narrację, którą Yulia Krivich stworzyła w projekcie Przeczucie. W 2015 roku widziałam w galerii Salon Akademii wystawę fotografii, które składają się na większą całość: publikację, która przedstawia konflikt wewnętrzny pokolenia Ukraińców urodzonych w momencie rozpadu ZSRR. Utrzymane w zgaszonej, w moim odczuciu onirycznej kolorystyce pejzaże, portrety, zbliżenia przedmiotów i detale mieszkań, tworzą poetycki komentarz do skomplikowanej politycznie sytuacji w Ukrainie. Dziś Julia, od 11 lat mieszkająca w Polsce, walczy o przyszłość swojego kraju jako artystka i jako aktywistka, od pierwszych dni rosyjskiej inwazji, zwracając uwagę na problem kupowanych przez cały świat rosyjskich paliw kopalnych.

Yulia Krivich, Przeczucie

Dla głowy

Cóż, to chyba jedyny ukraiński film, jaki widziałam w ostatnich latach. Moje myśli są ciche to debiut, który został doceniony na kilku europejskich festiwalach filmowych. Bohaterem filmu jest dwudziestopięcioletni muzyk i realizator dźwięku, który marzy o opuszczeniu rodzinnego Kijowa i rozpoczęciu nowego życia za oceanem. Po wielu eksperymentach w życiu
zawodowym i prywatnym, otrzymuje szansę na dobrze płatną pracę w branży gier komputerowych w Kanadzie, musi jedynie nagrać dźwięki karpackich zwierząt. Sprawy komplikują się, kiedy okazuje się, że w podróży będzie towarzyszyć mu jego matka. Przy dźwiękach zsyntetyzowanej muzyki reżyser Antonio Lukich tworzy kreatywne wizualnie kino drogi, w którym demonstruje niezwykły talent do konstruowania wątków tragikomicznych. W dwunastym dniu wojny, wraz z innymi ukraińskimi filmowcami reżyser wystosował apel o zaniechanie wszelkiej współpracy kulturalnej z Rosjanami - przedstawicielami kraju, który terroryzuje świat.

Dla codziennej dawki inspiracji

Marta